TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu, Ankara Siteler’de meydana gelen ve 5 işçinin hayatını kaybettiği yangınla ilgili olarak bir basın açıklaması yaptı.
EMEKÇİLERİN İŞ CİNAYETLERİNDE HAYATLARINI KAYBETMESİ ENGELLENEBİLİR!
Yaygın işsizlik ülkemizde bir sorun olmaya devam ederken, iş bulabilenlerde ağır çalışma koşulları ve işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinden yoksunluk nedeniyleiş cinayetlerinde hayatını kaybediyor.
Birçok emekçi hergün, inşaatlarda yüksekten düşerek, elektrik akımına kapılarak, makinalarda ezilerek, yanarak, dumandan boğularak hayatını kaybediyor.
En son Ankara Siteler’de mobilya üreten işyerlerinin bulunduğu bir binada çıkan yangında biri 16 yaşında olan 5 Suriyeli işçi hayatını kaybetti. Bu olay, ülkemiz çalışma hayatındaki tüm gerçeklikleri göz önüne sermektedir Şöyle ki:
- Ülkemizde kriz var.
- Ülkemizde işsizlik var.
- Ülkemizde çalışma hayatına ilişkin tüm kurallar kâğıt üstündedir, çalışan lehine yorumlanabilecek hiçbir kural uygulanmaz. İşçilerin SGK’ya bildirimi gerekmez, işçilere asgari ücret ödenmesi zorunlu değildir, çocukların/gençlerin çalıştırılabilecekleri işler listesinin hiçbir önemi yoktur her işte çalıştırılabilirler, yabancı işçilerin çalıştırılmasına ilişkin kurallar yerine getirilmeden kat be kat sömürü uygulanabilir.
- Devlet, kamu makamları çalışma hayatındaki kuraldışı uygulamaları bilmektedir ancak işyerleri işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden nadiren denetlenmektedir.Seçim dönemlerinde müfettişler hizmet içi eğitime alınarak denetimler tamamen durdurulmaktadır. Hatta denetimler yarım bıraktırılıp müfettişler geri bile çağrılmaktadır. Çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği olaylar olursa işyerlerine müfettiş gönderilmektedir.İşyerlerinin yapımı ve açılması aşamasında kamu işyerlerinin işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden uygun olup olmadığını belirlemek için kamu hiçbir şekilde devrede değildir.
- İşyerlerinde işçilerin sağlığının korunması, güvenli çalışma ortamının yaratılması gerekmez.
- İşçiler, iş cinayetlerinde hayatını kaybetmekte, ancak işverenler hiçbir yaptırımla karşılaşmamaktadır.
Ankara Siteler’de yangının meydana geldiği binada çalışma izni olmadan Suriyeli işçiler de çalıştırılmaktadır ve aralarında mobilya işinde çalıştırılması yasak olan 18 yaşın altındaki çocuklar da bulunmaktadır.Bu yangın; sigortasız, düşük ücretle, haftalık- günlük çalışma süresinin çok üzerinde sürelerle, sağlık- güvenlik kurallarına uyulmadan işçi çalıştırılmasının en vahşi biçimde uygulandığı gerçeğini bir kez daha gözümüzün önüne sermiştir.
Yangına yönelik özel önlemler diğer mevzuatın yanında “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”te belirtilmiştir. Yangının meydana geldiği bina söz konusu yönetmelik gereği bina “yüksek tehlikeli yerler” kapsamındadır. 25’in üzerinde insanın bulunduğu binada en az ikiçıkış bulunması, yangın merdiveninin bulunması gerekmektedir. 1970’li yıllarda yapılan binaya yaklaşık 15 yıl önce cam giydirme yapıldığı öğrenilmiştir. Dolayısı ile en azından “cam giydirme” işlemi öncesi, yapılan işe ilişkin projenin ilgili belediyeye sunulması, belediyenin de mutlaka yangın merdivenini projede görmesi gerekirdi.
Son yıllarda özellikle bilim, mühendislik, teknik devreden çıkarılmakta, mühendislerin proje, yapım aşamasında görev alması ve yaptıkları işin bilime, tekniğe, mühendislik kurallarına uygun olup olmadığının TMMOB’ye bağlı odalarca denetlenmesi engellenmekte, bunun sonucunda uygun olmayan yapılar, işyerleri ve önlenebilir iş kazaları oluşmaktadır.
İşyerlerinde önlem alınarak, öncelikle kaza, yangın gibi zarara/ölüme yol açacak olaylar önlenmelidir. Bunun yanında işyerleri “acil durum”lara da hazırlıklı olmalıdır. Ankara Siteler’deki yangın, işçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik tüm kurallarda olduğu gibi “acil durum”lara yönelik kurallarında kâğıt üstünde kaldığını göstermiştir. Binada bulunan insanlar çaresizce ölümü beklemişlerdir.
Siteler’deki yangın sonucu ölümler, kaza değil cinayettir. Bu cinayet için de daha öncekilerde olduğu gibi birçok teknik eksikten örneğin, yangına yol açabilecek maddelerin bulundurulma, kullanma kurallarına uyulmaması, elektrik tesisatı dahil işyerinin uygun olmaması, yangınla mücadele, söndürme cihazlarının yetersizliği, çalışanlara eğitim verilmemesi vb. söz edebiliriz. Ancak en son 2018 yılında 1.923 çalışanın hayatını kaybetmesinde olduğu gibi, her olayda ölümlerin nedeni ortaktır:
- İnsan hayatının önemi yoktur,
- 4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı İş Güvenliği Kanunu vb. düzenlemelerle getirilen sistem iş kazaları/iş cinayetlerini önlemek üzerine kurgulanmamıştır. Konulan kurallar da kâğıt üzerinde kalmaktadır.
- 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu ile getirilen sistem ile tüm sorumluluk iş güvenliği uzmanlarında imiş gibi anlaşılmakta, ancak işyerlerinde uzmanların istemleri yerine getirilmemekte, kaza sonrası sorumluluk ise uzmana yüklenmeye çalışılmaktadır.
- İşyerleri denetlenmemektedir.
Bu gerçeklerden hareketle kaza ve ölümleri engellemek için:
- “Önce insan, önce insan hayatı, sıfır kaza” ana prensip olmalıdır.
- Çalışma yaşamındaki kuralsızlığı teşvik eden tüm düzenlemeler ortadan kaldırılmalıdır.
- İşyerlerinde önlem almanın işveren yükümlülüğü olduğu gerçeği bilinmeli, kamu ve adli makamlar buna göre karar almalıdır.
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı işçi sağlığı ve iş güvenliği (İSİG) alanının tek belirleyicisi olmamalı, Kamu, Sendikalar, Üniversiteler, Meslek Örgütlerinin katılımı ile idari ve mali yönden bağımsız bir “Ulusal İSİG Kurumu” oluşturulmalı, İSİG’e ilişkin kural koyma, eğitim, denetim vb. bu kurumun yetkisinde olmalıdır.
- İşyerleri denetlenmeli, uygunsuzluklarda “caydırıcı” idari ceza işlemleri mutlaka uygulanmalıdır.
Artık işyerlerinde ölüm istemiyoruz, ölümlere seyirci kalmak istemiyoruz.
TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu
